ინტერვიუ გიორგი კეკელიძესთან

ავტორები: ლევან შავლიაშვილი; ნია ხეჩიკაშვილი;

კითხვა – თქვენი აზრით, შეიძლება თუ არა ადამიანის განსჯა მათი ლიტერატურული გემოვნების მიხედვით?

გიორგი – მეტნაკლებად კი. იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ ადამიანის გემოვნება ლიტერატურაში ძალიან მარტივად ასახავს მის განწყობას, მიმართულებებს და გემოვნებას.

კითხვა – ჩაანაცვლა თუ არა ელექტრონულმა მოწყობილობებმა წიგნები?

გიორგი – მე მგონია, რომ – ვერ და ეს, სხვათაშორის, დადასტურდა ბოლო კვლევებით. შეიძლება, უცნაურიც იყოს, მაგრამ იმ ტენდენციის მერე, რაც ამაზონზე გათანაბრდა ელექტრონული და ბეჭდური წიგნების გაყიდვების რაოდენობა, მან დაიწყო კლება. საბოლოო ჯამში კი „ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყო, თუნდა – ხვადია“ ორივეგან ერთნაირად წერია. არანაირი განსხვავება არ არის.

კითხვა – თქვენი აზრით, ეს სტატისტიკა სამუდამოა თუ მოსალოდნელია ცვლილებები?

გიორგი – ელექტრონული წიგნები იქნება დომინანტი, ნებისმიერ შემთხვევაში, მაგრამ ბეჭდურ წიგნს აქვს კიდევ ერთი დამატებითი პლიუსი – ის არის ნივთი, შესაბამისად, ტექსტს მიღმა ეს ნივთი რაღაც ემოციებს, წარწერებს გულისხმობს. მე მგონია, რომ წიგნი სულ იარსებებს.

კითხვა – პირველი ლიტერატურული ნაწარმოები, რომელმაც თქვენზე შთაბეჭდილება მოახდინა

გიორგი – რაც არ უნდა უცნაურად ჟღერდეს, ეს იყო ტექსტი, რომელსაც ბებიაჩემი მიკითხავდა და სრულიად ამოვარდნილია ბავშვობის კონტექსტიდან. ეს არის უოლტერ სკოტის „ლოხინვარ-ჭაბუკი“, ეს ბალადაა, რომელსაც ლოხინვარ-ჭაბუკი მღერის ქალის გასატაცებლად ქორწილიდან. ბავშვური ამბავია, მაგრამ, რატომღაც ზეპირად იცოდა ბებიამ. შთაბეჭდილება რეალურად იმიტომ მოახდინა, რომ ეს იყო ერთ-ერთი პირველი ტექსტი რომელსაც ახასიათებდა მოქმედება და რა თქმა უნდა, ბებიას ფაქტორიც ძალიან მნიშვნელოვანია.

კითხვა – სამი სიტყვით დაახასიათეთ სამყარო ლიტერატურის გარეშე

გიორგი – სამყარო ლიტერატურის გარეშე იქნებოდა ნაკლებად დამაინტრიგებელი, უფრო შებოჭილი ფანტაზიის მქონე და ბუნდოვანი მომავლით

კითხვა – სამყაროში არსებობს გარკვეული საზღვრები, მაგალითად, რომ ამბობენ: აი, ეს უკვე საზღვრებს სცდებაო. თქვენი აზრით ლიტერატურა საზღვრებს სცდება თუ თავად ქმნის მათ?

გიორგი – ალბათ, ორივე. ამასთან დაკავშირებით გალაკტიონ ტაბიძეს აქვს შესაფერისი ფორმულირება – „სულს სჭირდება საზღვარი, როგორც უსაზღვროება“. ადამიანი არის თავისუფლების არსება, მაგრამ, ამავდროულად, ადამიანი თვითონვე ქმნის თავის დათქმებს კომფორტისთვის და შესაბამისად ორივე მათგანი მართებული ცნებაა.

კითხვა – თქვენი რჩეული მოღვაწე ლიტერატურის დარგში.

გიორგი – ეს არის ილია ჭავჭავაძე. მან მართლა მრავალმხრივი მოცემულობა შექმნა ლიტერატურისათვის, როგორიცაა პრესა და გამოცემები. წარსულიც, აწმყოც და მომავალიც და ის რომ ჩვენ დღეს მასობრივად ვკითხულობთ, სწორედ ამ ადამიანზეა დაფუძნებული.

კითხვა– თქვენი რჩეული ნაწარმოებები

გიორგი – „ვეფხისტყაოსანი“, ვაჟა-ფშაველას პოემები, თომას მანის „ჯადოსნური მთა“, იან ფოლკნერის „აბესალომ, აბესალომ“, მარკ ტვენის „ჰეკლბერი ფინის თავგადასავალი“ – აუცილებლად და ჰერმან მელვილის „მობი დიკი“

კითხვა– როგორია ლიტერატურის გავლენა მასაზე და მის ფსიქოლოგიაზე?

გიორგი – ყველა ეპოქაში განსხვავებულია. XVIII-XIX საუკუნეებში მედიაციის მთავარი საშუალება იყო ლიტერატურა. ინფორმაციის გაპუბლიცისტურების ეპოქაში, როდესაც საინფორმაციო გაზეთები გახდა წამყვანი, ლიტერატურამ ნელ-ნელა დათმო პოზიციები. დღეს მწერლის დაწერილ წიგნს საზოგადოებრივი განწყობის ფორმირება ძნელად შეუძლია, მაგრამ – მაინც.

კითხვა – თქვენი აზრით, არსებობს ისეთი ლიტერატურა, რომელიც უნდა აიკრძალოს?

გიორგი – არამგონია, თუ არ ჩავთვლით ასაკობრივ შეზღუდვას. ბუნებრივია, პატარა ბავშვმა არ უნდა წაიკითხოს მისი ასაკისთვის შეუფერებელი წიგნები და ეს გარკვეულწილად უნდა განსაზღვროს მასწავლებელმაც და მშობელმაც. ამ თვალსაზრისით ზღვარი აუცილებელია. მაგრამ არამგონია სიტყვიერი აკრძალვა იყოს ხელ-შემშლელი და ეს კაცობრიობამ დაადასტურა.

კითხვა– რომელია ყველაზე საკითხავად სასიამოვნო ლიტერატურის ჟანრი?

გიორგი – ჩემი ბავშვობის ინერციით, ცხადია, სათავგადასავლო ლიტერატურა, როდესაც იყო სტივენსონის, ჟიულ ვერნის, მაინ რიდის ან თუნდაც ასტრიდ ლინდგრენის ეპოქა.

კითხვა – ზაფხულში წასაკითხად, რომელ წიგნებს ურჩევდით ახლანდელ თაობას?

გიორგი – ბუნებრივია, ჩემი ბავშვობის წიგნებს. სტივენსონის „განძის კუნძული“, მარკ ტვენის „ტომ სოიერის თავგადასავალი“, ჟიულ ვერნის „მოგზაურობა დედამიწის ცენტრისკენ“ და არჩილ სულაკაურის „სალამურას თავგადასავალი“.

კითხვა – თქვენი გაგებით, რა არის ცუდი წიგნი?

გიორგი – ცუდი წიგნი არის წიგნი, რომელსაც დავიწყებ და ვერ ვამთავრებ. ეს წიგნი შეიძლება სხვა თვალსაზრისით არის კიდეც აღიარებული, მაგრამ მე პირადად უბრალოდ ვერ მივიყვანე ბოლომდე. ახლაც მიდევს რამდენიმე წიგნში სანიშნე, რომელიც ერთ ადგილზეა მიყინული. ინდივიდუალურად ცუდი წიგნები არსებობს. ცხადია, არსებობს სელექცია, გარკვეული ლიტერატურული ცენზი, რაც ხან ახდენს გავლენას, ხან – არა. მე ვიცნობ ხალხს, რომელიც ძალიან მდარე ლიტერატურასაც დიდი სიამოვნებით კითხულობს. ძალიან ინდივიდუალურია.

კითხვა – მაღალ-კლასელებს რომელ წიგნებს ურჩევდით?

გიორგი – აქაც არსებობს გარკვეული გარდამავლობა, იმ მიზეზის გამო, რომ ამ ასაკშიც ყველაფრის კითხვა შეიძლება, სულ მცირე, გაურკვევლობის მომტანი იყოს. ამ თვალსაზრისით, სკოლაც არის ძალიან მნიშვნელოვანი ფენომენი და თქვენ გაგიმართლათ, როდესაც ამ სკოლაში სწავლობთ და გყავთ ისეთი ხელმძღვანელი, როგორიც მაგალითად არის ბატონი გია და შეუძლია ამ საკითხში ზუსტი მითითება მოგცეთ. მიუხედავად იმისა, რომ თქვენს ასაკში ინფორმაცია ადვილად მოიპოვება, არსებობს ინტერნეტი და ა.შ. მაინც გჭირდებათ მიმთითებელი იმ მიზეზით, რომ ლიტერატურა მაინც სპეციფიკური მოცემულობაა.